- زبان جغرافیایی: این عارضه که بی ضرر و خوش خیم به حساب میآید به هیچ نوعی از عفونت یا سرطان مرتبط نیست اما باعث میشود سطح زبان به شکل یک نقشه جغرافیایی ظاهر شود. در وضعیت عادی زبان از برآمدگیهای کوچک و سفید-صورتی رنگی به نام «پاپیلا» پوشیده شده اما بر اثر این عارضه پاپیلا از سطح زبان پاک شده در نتیجه به شکل صاف، قرمز رنگ و با کنارههای برآمده ظاهر میشود.
مبتلایان به این عارضه نباید نسبت به وضعیت خود نگران باشند. همچنین یک تا سه درصد افراد در هر سن و سالی میتوانند دچار آن شوند. علت بروز این بیماری مشخص نیست و بیشتر اوقات به خودی خود از بین میرود. در صورتیکه بیماری زبان جغرافیایی موجب حساسیت یا التهاب شود پزشک مصرف مسکن و داروهای ضدالتهاب را تجویز میکند.
- زبان مودار سیاه: شاید یکی از ناخوشایندترین بیماریهای زبان عارضه زبان مودار سیاه باشد که بر اثر آن سطح زبان تیره رنگ و همراه با مو ظاهر میشود. این بیماری نیز بیضرر است و بعد از گذشت مدتی از بین میرود.
بروز این بیماری از وجود میزان بالایی باکتری یا رشد مخمرها در دهان ناشی میشود و در نتیجه پاپیلا رشد کرده و دراز میشود و برآمدگیهایی مو مانند بوجود میآورد که میتواند به 15 برابر طول معمولی یک پاپیلا برسد.
فاکتورهای خطرزای بروز این بیماری میتواند عدم رعایت بهداشت دهان، مصرف مواد دخانی، مصرف زیاد قهوه، استفاده از آنتی بیوتیک و تشنه ماندن باشند. خوشبختانه با رعایت بهداشت دهان میتوان این بیماری را درمان کرد.
- زبان شیاردار: بر اثر این بیماری شکافها و شیارهایی روی سطح زبان بوجود میآید. عمق این شکافها مختلف است که بارزترین آن در میانه زبان ظاهر میشود. این عارضه در پنج درصد مردم مشاهده میشود هر چند در میان مردان و با بالارفتن سن بیشتر میشود. همچنین این عارضه در 80 درصد کودکان مبتلا به سندرم داون بوجود میآید. دلیل این بیماری ناشناخته است و با علائمی همراه نیست.
- لوکوپلاکی: در این بیماری ضایعههای سفید رنگ و ضخیمی روی زبان، لثهها و داخل گونهها ظاهر میشود. پزشکان دلیل اصلی این بیماری را نمیدانند اما تاکید دارند تنباکو عامل مهم در بروز لوکوپلاکی است. به طور طبیعی این بیماری خطرزا نیست اما میتواند نشانه اولیه بروز سرطان به حساب آید.