موشهای نر و ماده چگونه با ترس مواجه میشوند؟
وقتی با یک خطر مواجه میشوید باید بلافاصله تصمیم بگیرید همانجا بایستید و مقابله کنید یا دست به فرار بزنید؟ این واکنش مختص انسان نیست و بررسیها نشان میدهد که موشها نیز چنین رفتارهایی از خود نشان میدهند.
مطالعهای که در مجله eLife به چاپ رسیده نشان میدهد که موشهای نر در زمان مواجهه با خطر سر جای خود میایستند و خشکشان میزند در حالی که موشهای ماده بلافاصله اقدام به فرار میکنند، اما در حقیقت این موشهای ماده هستند که بهتر از موشهای نر میتوانند ترس خود را کنترل کنند.
اغلب مردم فکر میکنند که موشها وقتی ناگهانی از چیزی میترسند، سرجای خود میمانند و فقط نگاه میکنند، اما این مطالعه جدید که در دانشگاه نورث ایسترن به انجام رسیده، واکنش موشهای نر و ماده نسبت به خطر را مورد مطالعه قرار داده و به نتایج جالبی دست پیدا کرده است.
در این مطالعه، موشها در معرض صدای بلندی قرار میگرفتند که با یک شوک الکتریکی کوچک همراه بود که بعد از به صدا درآمدن صدای مربوطه، اعمال میشد، خیلی زود موشها شروع به ترسیدن از صدا کردند و این ترس حتی زمانی که صدا با شوک الکتریکی همراه نبود، در موشها مشاهده میشد.
بعد از مدتی موشها یاد گرفتند که صدا دیگر با شوک همراه نیست و کم کم ترسی از صدا نداشتند، این فرآیند به نام انقراض نامیده میشود و در بیشتر تحقیقات پاسخ نسبت به عامل ترس و انقراض در موشهای نر مورد مطالعه قرار میگیرد که معمولا در مواجهه با خطر یک جا ثابت میمانند و جم نمیخورند، اما در این تحقیق، هم موشهای نر و هم موشهای ماده از نظر نوع واکنش نسبت به عامل ترس مورد مطالعه قرار گرفتند و نتایج نشان داد که پاسخ آنها کاملا با هم متفاوت است.
موشهای ماده چهار برابر موشهای نر در طول اتاق شروع به دویدن میکردند و در زمان مواجهه با صدای تهدیدکننده، با سرعت قابل توجه فرار میکردند، موشهای نر ترجیح میدادند یک جا ثابت بمانند؛ هرچند برخی از آنها اقدام به فرار میکردند، فرار و یک جا ماندن هر دو رفتارهای آموختنی هستند، نرها خطر را پایش میکنند در حالی که مادهها سعی میکنند از مواجهه با خطر خودداری کنند.
در طول آزمایشهای انقراض که صدا بدون شوک الکتریکی اعمال شد، رفتارهای آنها با هم متفاوت بود و موشهای فراری سریعتر از نرهای ثابت شروع به شناخت تهدید کرده و دیگر از آن نترسیدند. زمان بیشتری طول میکشید که موشهای نر متوجه شوند صدا دیگر خطری برای آنها ندارد که به این معنی است موشهای ماده سریعتر عامل جدید را میآموزند و در حقیقت با کارایی بیشتری با ترس مواجه میشوند.
فرایند یادگیری که مبتنی بر انقراض و نترسیدن از عامل تهدید است، میتواند برای افرادی که با اختلالات استرس بعد از حادثه رو به رو هستند، سودمند باشد، این افراد از دیدن چیز خاصی شروع به ترسیدن میکنند؛ در حالی که این شیء یا پدیده ممکن است هیچ خطری برای آنها نداشته باشد و در طول زمان این افراد شروع به یادگیری کرده و میآموزند که ترس خود را کنترل کنند.