فرمت: ورد قابل ویرایشتعدا صفحات: 21 صفحه
پیشگفتار:
آمار چیست؟
بیشتر مردم با کلمه آمار،به مفهومی که برای ثبت و نمایش اطلاعات عددی به کار می رود، آشنا هستند: تعداد بیکاران،قیمت روزانه بعضی از سهام در بازار بورس، تعداد افراد تلف شده در اثر
شیوع یک بیماری، مثالهایی از این مفهوم اند.ولی این مفهوم منطبق با موضوع اصلی مورد بحث آمار نیست.آمار،عمدتا"با وضعیتهایی سروکار دارد که در آنها وقوع یک پیشامد به طور حتمی قابل پیش بینی نیست.استنتاجهای آماری غالبا"غیرحتمی اند، زیرامبتنی بر اطلاعات ناکامی هستند:تخمین نرخ جاری بیکاری در یک ناحیه بر مبنای مطالعه روزی چند هزار نفر از مردم، یا بررسی یک طرح جدید ترافیک برمبنای نظرخواهی از تعدادی از افراد یک منطقه،مثالهایی ازاین موضوع اند.موارد دیگری ازعدم حتمیت وقتی پیش می آید که مشاهدات مکرر برروی یک پدیده،نتایج متفاوتی به دست دهند،حتی اگر سعی کنیم عوامل مؤثر بر پدیده ای را که قرار است مشاهده شود کنترل کنیم.
مثلا"،همه درختان کاج یکساله دارای بلندی یکسان نیستند،حتی اگر از یک نوع نهال باشند و تحت شرایط یکسان نور، هواوخاک قرارگیرند.آمار به عنوان یک موضوع علمی،امروزه شامل مفاهیم و روشهایی است که در تمام پژوهشهایی که مستلزم جمع آوری داده ها به وسیله یک فرایند آزمایش و مشاهده و انجام استنباط و نتیجه گیری بوسیله تجزیه و تحلیل این داده ها هستند،اهمیت بسیار دارند.
تعریف آمار:
آمار،مجموعه ای ازمفاهیم وروشهاست که درهرزمینه پژوهش،برای گردآوری وتعبیر اطلاعات مربوط به آن وانجام نتیجه گیریها، درشرایطی که عدم حتمیت و تغییر وجود دارد،به کارمی رود.معادل کلمه آمار در زبان انگلیسی «statistics» است که از لحاظ تاریخی، از کلمه لاتین « status» مشتق شده و یکی از معانی کلمه اخیر،« state» (دولت ) است.
نقش آمار در زندگی روزمره:
پی بردن به واقعیات امور ازطریق گردآوری و تعبیر داده ها،منحصر به پژوهشگران حرفه ای نیست.این امردرزندگی روزمره همه مردم که می کوشند،آگاهانه یا ناآگاهانه،مسائلی را درباره جامعه،شرایط زندگی،محیط زندگی خودوکل دنیا درک کنند،معمول است.برای کسب اطلاع ازوضع بیکاری،آلودگی ناشی ازضایعات صنعتی،اثر یک مسکن دررفع بیماری وسایرمسائل موردعلاقه درزندگی روزمره؛اطلاعات وارقام راجمع آوری و آنها راتفسیر می نماییم یا کوشش می کنیم که تفسیرهای دیگران رابفهمیم. بنابراین،هرروز از طریق تجزیه و تحلیل ضمنی اطلاعات مبتنی بر واقعیات، عمل کسب آگاهی انجام می گیرد.
منابع اطلاعات مبتنی بر واقعیات می توانند تجربیات فردی،اخبار روز در رسانه های گروهی،گزارشهای دولتی،مقالات مجلات تخصصی،پیش بینیهای هواشناسی،گزارشهای مربوط به بازار،شاخصهای هزینه زندگی ونتایج حاصل ازافکار عمومی باشند. روشهای آماری به طور گسترده ای درتهیه این گونه گزارشها به کار می روند.
گزارشهای متکی براستدلال آماری وتفسیردقیق نتایج،واقعا" روشنگرند؛ولی غالبا"استفاده غلط از روشهای آماری،که ممکن است عمدی یا ناشی ازسهل انگاری باشد،منجر به نتیجه گیری غلط وتحریف واقعیت می شود.برای عامه مردم،که خوانندگان اصلی این گزارشها هستند،لازم است که تصوری از استدلال آماری در ذهن داشته باشند تا بتوانند داده ها را به طور صحیح تعبیر کنند و نتایج حاصل را ارزیابی نمایند.استدلال آماری ملاکهایی به دست می دهد که با استفاده ازآنها می توان معلوم کرد که آیا داده ها،واقعا"نتایج را تأیید می کنند یاخیر.
البته درهر زمینه ای از تحقیق، اعتبار نتایج بستگی زیادی نیز به نوع استفاده از روشهای آماری در مرحله جمع آوری داده ها دارد.امروزه روشهای آماری درحکومتهای دموکراسی جدیدنقش مهمی دارند.مثلا"،اگر نمایندگان انتخابی مردم بتوانندتمایلات موکلانشان را با استفاده از روشهای نمونه گیری مناسب به طور سریع معلوم کنند، بهتر می توانند سیاست عمومی کشور را در جهت رعایت خواسته های مردم تنظیم کنند. 
